Cywilizacja cypryjska liczy sobie – wedle znalezisk archeologicznych – ponad 11 tys. lat, a jej ślady pochodzą z IX tysiąclecia przed naszą erą (wczesny neolit, epoka kamienia). Kultura grecka przywędrowała na wyspę wraz z kolonistami, Grekami mykeńsko-achajskimi, w XIII-XI w. p.n.e. W połowie IX w. p.n.e. rozpoczął się napływ osadników fenickich, których głównym skupiskiem było nadmorskie miasto Kition. Potem Cypr przechodził kolejno pod panowanie Asyryjczyków, Egipcjan i Persów (VIII-IV w. p.n.e.). W latach 30 p.n.e.–330 n.e. wyspa stanowiła część Cesarstwa Rzymskiego. Cypr zachował jednak swą grecką tożsamość. Jako część hellenistycznego państwa Ptolemeuszy (310-30 p.n.e.), a później greckojęzycznego świata bizantyjskiego (330 -1191), z łatwością podtrzymywał dziedzictwo etniczne. Grecki język i grecka kultura dominowały też w następnych stuleciach, mimo długotrwałego panowania kolejnych obcych potęg – króla Anglii Ryszarda Lwie Serce i zakonu templariuszy (1191-1192), Franków (dynastia Lusignanów) (1192- 1489), Wenecjan (1489-1571), Turków osmańskich (1571-1878) i Wielkiej Brytanii (1878-1960). Grecy cypryjscy prowadzili walkę wyzwoleńczą przeciw kolonialnym rządom brytyjskim w latach 1955-59. W roku 1960 Cypr uzyskał niepodległość i stał się republiką konstytucyjną. Grecja, Turcja i Wielka Brytania były gwarantami niepodległości Cypru na podstawie porozumień z Zurychu i Londynu, a Wielka Brytania zachowała prawo do dwóch suwerennych stref (baz wojskowych). Bazy wojskowe – jedna w Akrotiri/Episkopi, a druga w Dekelii – zajmują 2,7% terytorium wyspy. Władza polityczna została podzielona między Greków i Turków cypryjskich w proporcji 7:3. Dawało to społeczności Turków cypryjskich (18% liczby ludności) 30-procentową reprezentację w rządzie i instytucjach państwowych. Ponadto, społeczność Turków cypryjskich miała prawo weta w większości ważnych spraw. Stosunki między obiema społecznościami przez długie wieki były pokojowe i przyjazne. Jednak niektóre zapisy porozumień z Zurychu i Londynu, a także Konstytucja z 1960 roku – narzucone mieszkańcom Cypru – przyczyniły się do wewnętrznych konfliktów i obcej ingerencji. Konstytucja uwypuklała różnice między Grekami i Turkami cypryjskimi, co bardziej sprzyjało podziałom między społecznościami aniżeli ich scalaniu. Grecy cypryjscy dążyli do wzmocnienia jedności państwa, przywódcy Turków cypryjskich natomiast, pod silnym naciskiem Turcji, optowali za
etniczną segregacją i separacją geograficzną. Taki stan rzeczy doprowadził w latach 1963-67 do zamieszek, a w konsekwencji do tureckich ataków lotniczych i gróźb przeprowadzenia inwazji zbrojnej. W roku 1964 Turcy cypryjscy wycofali się ze swoich funkcji w rządzie, władzach ustawodawczych i służbie cywilnej. Rozmowy na temat porozumienia prowadzone były między społecznościami pod patronatem ONZ w latach 1968-74. W okresie tym napięcie opadło, a przemoc została praktycznie wyeliminowana. Siły pokojowe ONZ na Cyprze (UNFICYP) – obecnie niecały tysiąc osób personelu wojskowego – zostały utworzone w 1964 roku po wybuchu starć zbrojnych między społecznościami cypryjskimi w grudniu roku 1963 i po tureckich groźbach przeprowadzenia inwazji militarnej. Obecnie ich głównym zadaniem jest nadzór nad strefą buforową i oenzetowską linią zawieszenia ognia – północną
część wyspy nadal okupują wojska tureckie w sile ponad 43 tys. żołnierzy.
Historia Cypru sięga IX tysiąclecia p.n.e.
II i I tysiąclecie p.n.e. Na Cyprze osiedlają się Mykeńczycy i Achajowie, przenosząc na wyspę cywilizację grecką.
30 p.n.e.–330 n.e. Cypr prowincją Cesarstwa Rzymskiego.
330–1191 Cypr prowincją cesarstwa bizantyjskiego.
1191–1571 Cypr pod rządami krzyżowców, zakonu templariuszy, francuskiej dynastii Lusignanów (1192–1489) oraz Wenecjan (1489–1571).
1571–1878 Cypr pod rządami osmańskimi.
1878 Imperium osmańskie przekazuje władzę nad Cyprem Wielkiej Brytanii.
1914 Aneksja Cypru przez Wielką Brytanię po podpisaniu przymierza między Turcją a Niemcami w czasie I wojny światowej.
1923 Na mocy traktatu z Lozanny Turcja zrzeka się wszelkich praw do Cypru.
1925 Cypr ogłoszony kolonią Korony Brytyjskiej.
1931 Pierwsze powstanie Greków cypryjskich przeciw rządom brytyjskim.
1954 Grecja przedstawia kwestię samostanowienia Cypru na forum Zgromadzenia Ogólnego ONZ.
1955–59 Antykolonialna walka zbrojna Greków cypryjskich przeciw rządom brytyjskim.
1959 Cypr zyskuje niepodległość na podstawie porozumień wynegocjowanych przez Grecję, Turcję i Wielką Brytanię w Zurychu i Londynie.
37
1960, 16 sierpnia Proklamacja Republiki Cypryjskiej.
1963 Prezydent Makarios przedstawia poprawki do Konstytucji, które zostają odrzucone przez Turcję oraz przywódców Turków cypryjskich. Powstanie wywołane przez turecko-cypryjskich ekstremistów.
1964 Przybycie sił pokojowych ONZ (UNFICYP) na Cypr. Turcja bombarduje Cypr i grozi inwazją militarną.
1967 Turcja po raz kolejny grozi atakiem na Cypr.
1968 Rozpoczęcie rozmów pomiędzy społecznościami Greków i Turków cypryjskich pod patronatem ONZ w celu zażegnania konfliktu między społecznościami.
1974, 15 lipca Zamach stanu przeciw rządowi cypryjskiemu zorganizowany przez grecką juntę wojskową.
1974, 20 lipca Turcja dokonuje inwazji na Cypr; skutkiem dwuetapowego ataku jest zajęcie przez Turcję 36,2% terytorium Republiki Cypryjskiej.
1983 Przywództwo Turków cypryjskich, z poparciem Turcji, ogłasza utworzenie Tureckiej Republiki Północnego Cypru na terenach pozostających pod okupacją turecką. Rada Bezpieczeństwa ONZ oraz wszystkie znaczące
organizacje międzynarodowe potępiają ten czyn i apelują o poszanowanie suwerenności i integralności terytorialnej Republiki Cypryjskiej. Rada Bezpieczeństwa określa secesjonistyczny akt jako „nieważny w świetle prawa”.
1990 Cypr składa wniosek o członkostwo w EWG.
1998 Rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych między Cyprem a UE.
2003, 16 kwietnia Cypr podpisuje w Atenach traktat o przystąpieniu do UE.
2004, 24 kwietnia Grecy cypryjscy znaczącą większością głosów odrzucają V plan Annana, ponieważ nie odniósł się on do ich głównych obaw. Turcy cypryjscy opowiadają się za planem.
2004, 1 maja Cypr staje się członkiem Unii Europejskiej.
2006, 8 lipca Prezydent Cypru i przywódca Turków cypryjskich uzgadniają zbiór zasad (Porozumienie z 8 lipca) dotyczących prowadzenia procesu pokojowego na Cyprze.
2008, 1 stycznia Cypr przystępuje do strefy euro.
2008, 3 września Prezydent Cypru i przywódca Turków cypryjskich rozpoczynają bezpośrednie,
całościowe negocjacje w sprawie problemu cypryjskiego.
2010, 1 października Republika Cypryjska obchodzi 50-lecie istnienia.
